Paden
Zondagochtend 10 uur, De Drie Linden in Giersbergen. Drie gidsen van IVN De Waerdman gaan op pad door de Loonse en Drunense Duinen. Een winterwandeling heet het, maar de omstandigheden zijn eerder lente-achtige. Alleen de kalende bomen getuigen van de late herfst, de zon schijnt en koud is het niet. Vandaar de drukte: niet alleen wandelaars, al dan niet onder de hoede van de gidsen, ook volop fietsers. Met name mountainbikers. En dat zijn dan weer voornamelijk mannen, met flitsend ogende fietsen, strakke pakjes, brillen en helmen.
Het is voor mij de eerste keer, zo’n wandeling. Ik ben ook een van de weinigen die zonder wandelschoenen loopt. Ik beloof mezelf die gauw aan te gaan schaffen, want een van de ouderdomskwaaltjes die mij inmiddels treffen zijn zere voeten die me ondanks steunzolen blijven plagen.
Maar dat is een detail. Onze gids waarschuwt al na twee minuten bij het beklimmen van een helling: pas op, zometeen steken we een mountainbikepad over! Meteen flitsen er drie MTB’s of ATB’s of hoe ze ook heten voorbij. Da’s inderdaad oppassen! Zelfs als je uitkijkt en pas oversteekt als je niemand aan ziet komen, moet je haast maken om niet alsnog door de volgende snelle jongen te worden geraakt. Ik ben blij dat de gids me heeft gewaarschuwd; zonder hem had ik geen flauw idee gehad waar ik terecht was gekomen.
En dat terwijl alles toch goed aangegeven staat en geregeld is. Ik laat me vertellen dat je drie soorten paden hebt in het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen. Wandelpaden, paardenpaden en mountainbikepaden. Paarden komen we deze ochtend niet tegen. Je mag trouwens ook wel gewoon wandelen op die paardenpaden, als je maar uitkijkt…
Maar snelle fietsers en langzame wandelaars, die houd je maar beter uit elkaar. Er zijn vreselijke ongelukken bekend. Niet iedereen heeft dat echter in de gaten of wil dat weten. Wij wandelen deze ochtend alleen over wandel- en paardenpaden. Maar daar komen we volop mountainbikers tegen.
Goed volk hoor, over het algemeen. Er klinken zelfs bedankjes vanaf fietsen als we bij het oversteken van een tot de fietsers behorend pad oplettend aan de klant blijven. Maar zo gaat het niet altijd. Onze gids stelt dat we beslist goed uit moeten kijken en hij wijst fietsers terecht die op wandelpaden voorbij crossen. Sommige reageren niet en stampen stoïcijns door. Andere reageren schuldbewust maar weten niet dat ze verkeerd zitten. De gids roept hen na dat dat aangegeven staat.
Slechts één keer is het echt vervelend. Een man baant zich een weg door onze groep, op een wandelpad, en kijkt duidelijk geïrriteerd. De gids roept dat hij hier niet mag fietsen. Dan klinkt het vanaf de fiets: "Ach man, ik woon hier al veel langer dan jij, je weet er geen flikker vanaf en dus moet je je bek houden!" Zo! "Nou, nou", klinkt het vanuit onze groep, en spontaan volgt er een cynisch bedoeld applausje.
Binnen een half uur zijn alle opties die mensen hebben als ze elkaars wegen kruisen gepasseerd: respect, begrip, boosheid, schuldgevoel. Die eerste twee voelen beter dan de laatste.
Nou zullen die fietsers zich net zo goed irriteren aan niet-wetende of niet-willende wandelaars, daar twijfel ik niet over. Jezelf af en toe in een ander verplaatsen kan geen kwaad. Dat leer ik tijdens deze wandeling. Zo’n drukke zondagochtend in de duinen is een mooie metafoor voor het dagelijks leven.
Overal kruisen paden en dat is niet altijd makkelijk. Maar alleen door elkaar een plek te gunnen en regels af te spreken voorkom je ruzie en oorlog.
Terug bij De Drie Linden moet ik nog even denken aan de woorden van die boze fietser. "Ik woon hier al veel langer dan jij." Een ‘argument’ dat ik wel vaker hoor in andere contexten. En dat deze ochtend ridiculer klinkt dan ooit. Tijdens zo’n schitterende wandeling leer je niet alleen over landschappen, bomen, struiken en dieren. Ik heb ook over mensen veel opgestoken.
Joep Trommelen 8 december 2015